كرماشان، ژ ڕویێ نه‌سه‌قامگیریا ئابووریڤه‌‌

 




كرماشان، ژ ڕویێ نه‌سه‌قامگیریا ئابووریڤه‌‌

ئه‌گه‌ر ئه‌م خاندنه‌كێ بكه‌ین بۆ ڤه‌ڕێژا ئابووری یا ئیرانێ گشتی و تایبه‌ت ده‌ڤه‌ڕێن كوردان ل وی وه‌لاتی دا، دێ بینن كو ئه‌ڤ ڤه‌ڕێژا ئابووری یا لاوازه‌ و نه‌ئاستێ خواستێ وه‌لاتییان دایه‌، ئه‌و چه‌نده‌ ژی بوویه‌ ئه‌گه‌رێ هندێ خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێن كوردان ل وان باژێر و پاڕێزگه‌هان په‌نایێ بۆ ده‌ڤه‌ر وه‌لاتێن دیتر ببه‌ن، نموونه‌ ژی كوردستان و چه‌ندین وه‌لاتێن دیتر چووینه،‌ وه‌ك مانه‌ڤا ژیانێ و ڕۆژ ب ڕۆژ ژی خه‌لكێ وان د ڕژیێنه‌ سه‌ر جاده‌یان و گله‌یی و گازنده‌ ژ كاربه‌ده‌سێن خۆ هه‌ینه‌ و داخاز دكه‌ن زێده‌تر ژ ڕویێ ئابووری‌ و خزمه‌تگۆزاریڤه‌ گرنگی ب وانا بهێته‌ دان، بۆ پتر پیته‌دان ب ده‌ڤه‌رێن وان.


كرماشان، ژ ڕویێ نه‌سه‌قامگیریا ئابووریڤه‌‌

ئه‌گه‌ر ئه‌م خاندنه‌كێ بكه‌ین بۆ ڤه‌ڕێژا ئابووری یا ئیرانێ گشتی و تایبه‌ت ده‌ڤه‌ڕێن كوردان ل وی وه‌لاتی دا، دێ بینن كو ئه‌ڤ ڤه‌ڕێژا ئابووری یا لاوازه‌ و نه‌ئاستێ خواستێ وه‌لاتییان دایه‌، ئه‌و چه‌نده‌ ژی بوویه‌ ئه‌گه‌رێ هندێ خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێن كوردان ل وان باژێر و پاڕێزگه‌هان په‌نایێ بۆ ده‌ڤه‌ر وه‌لاتێن دیتر ببه‌ن، نموونه‌ ژی كوردستان و چه‌ندین وه‌لاتێن دیتر چووینه،‌ وه‌ك مانه‌ڤا ژیانێ و ڕۆژ ب ڕۆژ ژی خه‌لكێ وان د ڕژیێنه‌ سه‌ر جاده‌یان و گله‌یی و گازنده‌ ژ كاربه‌ده‌سێن خۆ هه‌ینه‌ و داخاز دكه‌ن زێده‌تر ژ ڕویێ ئابووری‌ و خزمه‌تگۆزاریڤه‌ گرنگی ب وانا بهێته‌ دان، بۆ پتر پیته‌دان ب ده‌ڤه‌رێن وان.

 دبیت ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره‌ گشتی و تایبه‌ت ده‌ڤه‌را كرماشانێ ژ ڕویێ میژوییی و گه‌شتیاریڤه‌ ژی تا ڕاده‌یه‌كێ باش هه‌بوونا خۆ هه‌یه‌ و خه‌لكێ وان و داهاته‌ك بده‌ست خۆڤه‌ بینن، به‌لێ نه‌ ئاستێ خواستا وان دایه‌، ئه‌ڤ چه‌ندا هه‌نێ و ئه‌و دبینن كو ژیانا وان زێده‌تر دژۆار و گران دبیت به‌ر وانا، ڕێژا بێكاریێ و نه‌بوونا داهاته‌كێ د ده‌ستێ وان دا و هه‌روه‌سا ژی بلندبوونا هه‌ڵئاوسانێ ژی كو بوویه‌ ئه‌گه‌رێ هندێ ئه‌و زێده‌تر د ناخێ خۆ دا بێزار ببن و گله‌یا خۆ ژی دگه‌هینن به‌ره‌وام، لێ هه‌تا نوكه‌ وه‌كی پێدڤی بوونا ئابووره‌كا جێگیر و سه‌قامگیر نینه‌ وانا و بارێ وانا یێ ئابووری ژی خرابه‌ و نه‌بوونا بازێن ئازاد یێن ئابووری.

ئه‌ڤه‌ ژی دبیته‌ ئه‌گه‌رێ هندێ كو ڕه‌وشا ئابووریا كرێكارێن وان خرابتر ببیت، هه‌ر به‌حس هند پێدڤییان ناكه‌ن، وه‌كو:(گوشت و ڤان تشتان ناكه‌ن كو هه‌ر زۆر جاران دبێژن نان ژی زۆر زه‌حمه‌ت ده‌ست مه‌ دكه‌ڤیت. ژ ڕویێ خزمه‌تگۆزاریانڤه‌ وه‌كو ڕێك و بان و پر و هه‌تا بگره‌ ژ ئاڤ ئاڤه‌ ڕویێڤه‌، ژ ئه‌گه‌رێ هه‌بوونا ڕوودانێن سروشتی ئه‌و چه‌نده‌ ژی بووینه‌ ئه‌گه‌رێ هندێ كو ژیان ل كرماشانێ زێده‌تر دژۆار ببیت و بڕه‌ پاره‌یه‌كێ زۆر ژی لێ دھـــێته‌ مه‌زاختن و پێدڤییه‌ بۆ بهێته‌ دابینكرن، بۆ هندێ  دا زێده‌تر كار ل سه‌ر ڤان جۆره‌ پڕۆژانه‌ بهێته‌ كرن، بۆ هندێ دا ژیانا وان ژی بهێته‌ گۆهرین و ده‌ست ب ژیانه‌كا ئارام و خۆشتر بكه‌ن.

 د هه‌مان ده‌مدا ژی، مه‌ ل ڤێ ڕاپۆرتێدا دڤێت ڕاوه‌ستاندنه‌كێ بكه‌ین بۆ وان ئامارێن به‌رییا نوكه‌ و ساڵێن بۆریدا هاتینه‌ به‌لاڤكرن و ڕاگه‌هاندن، ل سه‌ر ئابورویا ئیرانێ، تایبه‌تی به‌حس پارێزگه‌هێن جهێن كوردا بكه‌ین و نه‌خاسمه‌ كرماشانێ، وێ چه‌ندێ دگه‌هینیت كو ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره‌ ژ ڕویێ ئابووریڤه‌ نه‌ساقامگیری و زۆریا ڕێژا هه‌لئاوسانا ئابووری و هه‌بوونا ڕێژه‌كا به‌رچاڤ یا بێكاریێ هه‌یه‌ و ژ وێ ئامارا هه‌نێ لخوارێ دا مه‌ ئاماژه‌ دایه‌ ئابووریا كرماشانێ زێده‌تر به‌رچاڤ بهێته‌ دیتن كو ئه‌و ژی .

 ناڤه‌ندا ئامارێن ئیرانێ وه‌ها به‌لاڤكریه‌ و ڕاگه‌هاندیه‌، كو ڕێژا ئابووریا ده‌ڤه‌رێ هه‌ڵسه‌نگاندیه‌ و دایه‌ دیاره‌كرن، كو ژ ناڤ واندا هه‌ردوو پارێزگه‌هێن ده‌ڤه‌‌رێن كوردی تێدا هاتینه‌ ئه‌شكراكرن، ئه‌و ژی پارێزگه‌هێن(سنه‌ و كرماشانێ)ێ نه‌، و ئه‌ڤه‌ بۆ پله‌یێن ئێك،دووێ دهێن ژ بۆی نه‌ساقامگیرترینن ل ئیرانێ، ژ ڕویێ ئابوروریا ساڵێن بۆریدا هاتینه‌ به‌حسكرن.

  و ئه‌ڤه‌ وێ چه‌ندێ دگه‌هینیت كو دناڤا پتریا 30 پارێزگه‌هێن ئیرانێ دا، كو پارێزگه‌ها كرماشانێ دهێته‌ ده‌ركرن بۆ خرابیا ژیانێ و هه‌بوونا ئابووره‌كێ نه‌سه‌قامگیر ل ده‌ڤه‌رێ. هه‌ڵئاوسان و بێكاری زۆره‌، ئه‌ڤه‌ ژی د پله‌یێن ده‌ستپێكی دهێن.

 و ئه‌ڤ ئاماره‌ ژی تیشك دئێخیته‌ سه‌ر زۆریا ڕێژا بێكاری، كێمییا داهاتێ تاك و هه‌لئاوسانا بازاڕی پشت به‌ستنێ ل سه‌ر ڤانه‌ كریه‌. و ئه‌ڤه‌ ژی وێ چه‌ندێ  دگه‌هینیت كو ئه‌و ڕێژا هاتیه‌ دیاره‌كرن كو ب ڕێژا 62.4% پله‌ بوویه‌ و ب پله‌یا ئێكێ دهێته‌ دانان و د ئاماره‌ك دیتر ژی هاتبوو دیاره‌كرن ئه‌و ژی پله‌یا حه‌فتێ دا بوویه‌، ژ ڕویێ ناسه‌قامگیریا ئابووری  و كێمییا داهاتی بوویه‌  و دیسا ژی دگه‌ل هه‌بوون بلندبوونا ڕێژا بێكاریێ تێدا هاتییه‌ دانان و ڕۆژ ب ڕۆژ ژی دهێته‌ دیتن و گوتن ئه‌ڤ پاێزگاره‌ و ده‌ڤه‌رێن وێ ژی ب كاودانێن نه‌خۆش دا دناڵن و هه‌رده‌م داخاز دكه‌ن كو نه‌د ئاستێ پێدڤییا وان و خواستا وان دا بوویه‌ ژ ڕویێ خزمه‌تگۆزایێن هاتینه‌ ئه‌نجامدان ل ده‌ڤه‌رێ .

 هه‌ردیسا نه‌تنێ ئه‌ڤ پارێزگه‌هه‌ هاتیه‌نه‌ دیاره‌كرن، به‌لكو ته‌هران كو پایته‌ختێ ئیرانێ یه‌، ب پله‌یا ئێكێ دهێت بۆ نه‌سه‌قامگێریا ئابووری ل ده‌ڤه‌رێ و ئه‌ڤه‌ وێ چه‌ندێ دگه‌هینیت كو ل ناڤا وه‌لاتێ واندا دبیت ئه‌و زێده‌تر پشت به‌ستنێ ل سه‌ر به‌رهه‌مێن خۆمالی و ناڤخۆیی بكه‌ن، به‌لێ ئه‌ڤه‌ وێ چه‌ندێ ناگه‌هینیت كو بیته‌ ئه‌گه‌رێ هندێ خه‌لكێ وان ڕزگار ببیت ژ قه‌یران و كاودانێن ئێك ل دۆڤ ئێك یێن ئابووری و ڕۆژ ب ڕۆژ ژی خه‌لكێ ئیرانێ ده‌ربه‌ر دبیت و زێده‌تر ده‌ستێ خۆ‌ درێژكه‌ن بۆ ده‌وله‌تێن دیتر وه‌ك ژیان و ئازادیا ئابووری ژی نینه‌ وی وه‌لاتی دا و نه‌ كارێ ئازاد، ل گۆره‌ییێ وێ ئامارا هاتییه‌ دیاره‌كرن و ئه‌شكراكری ل سالێن بۆری دا، ئابووریا ئیرانێ ب شێوه‌یه‌كێ نه‌ سه‌ركه‌فتی و جێگیر دا ده‌رباز بوویه‌ و ڕاگه‌هاندیه‌، د وان ساڵاندا ئیران ب نزمترین ئاستێ هه‌لهوه‌سانێ هاتییه‌ تۆماركرن.