شۆرەشا ئەیلۆلێ زامنی ب دەستڤەئینانا چەندین دەستکەفتێن گرنگ و دیرۆکی بوو
ھەر ژ دەسپێکا ھەبوونا کوردان ھەتا ئەڤرۆ، رۆژێن خۆش و نەخۆش و رەش ب سەر مللەتی را بۆرینە، لێ د دیرۆکا کوردان دا زۆر جاران کورد یێن بووینە قوربانێ سیاسەتێن نێڤدەولی و ژ ئەنجامێ بەرئێککەفتنا دەولەتان،
بێوارحسێن زێباری، هه‌ولێر:
شۆرەشا ئەیلۆلێ زامنی ب دەستڤەئینانا چەندین دەستکەفتێن گرنگ و دیرۆکی
بوو
ھەر
ژ دەسپێکا ھەبوونا کوردان ھەتا ئەڤرۆ، رۆژێن خۆش و نەخۆش و رەش ب سەر مللەتی را
بۆرینە، لێ د دیرۆکا کوردان دا زۆر جاران کورد یێن بووینە قوربانێ سیاسەتێن
نێڤدەولی و ژ ئەنجامێ بەرئێککەفتنا دەولەتان، کوردێن تێدا زەرەرمەندبووین، ھەتا
نوکە د زۆر واران دا ھێژ نەھاتنە قەربۆکرن ڤە ژی، ھەر ل سەردەمێ ئۆسمانی و
سەفەویان ھەتا ھەردو جەنگێن جیھانی کاریگەریا خراپ یا ل سەر دۆزا نەتەوا کوردی
ھەبووی, بەلێ روودانێن پشتی جەنگێ جیھانیێ دویێ زۆر ب رۆن و ئاشکرا کاریگەریا
نەرێنی یا ل سەر کوردان ھەبووی. ژ دەمێ دامەزراندنا کۆمارا کوردستانێ ل رۆژھەڵاتا
کوردستانێ رۆسیا پشتگیریەکا مەزن ل کۆمارا کوردستانێ کر، بۆ دامەزراندنا کۆمارا
کوردستانێ، لێ ئەڤێ پشتەڤانیا رۆسیا زۆر ڤەنەکێشا، چونکو پشتی دامەزراندنا کۆمارا
کوردستانێ ب دەمەکێ کێم رۆسیا و ئەمریکا و بریتانیا ل سەر ڤەکێشانا ھێزێن رۆسیا ل
ئیرانێ رێککەفتن. پشتی ڤەکێشانا ھێزێت رۆسیا ل ئیرانێ رۆسیا ب تنێ دەست ژ
ھاریکاریا کۆمارێ بەرنەدا، بەڵکو ھاریکاریا ئیرانێ ژی کر بۆ ژ ناڤبرنا کۆمارا
کوردستان, دیسا ژی کو باشۆرێ کوردستانێ پشتی وەرگرتنا مافێ ئوتونۆمی ب ناچاری
چونکو فشارێن نێڤدەولەتی ب تایبەت ئەمریکا عیراق ناچارکر کو مافێ ئوتونۆمی بدەتە
کوردان ل سالا ١٩٧١، بەلێ پشتی بۆرینا چار سالان و ل سالا ١٩٧٥ ئەمریکا دەست ب
پشتەڤانیا کوردان بەردا و رێکەفتنناما جەزائیر ھاتە مۆرکرن د ناڤبەرا ئیران و
عیراقێ دا و ب ناڤبژیوانیا جەزائیر کو ھنری کسینجەر وەزیرێ دەرڤەیێ ئەمریکا ل وی
دەمی ب ئەندازیارێ ڤێ رێکەفتننامێ دھێتەدانان، ھەروەسا کسینجەر ل پرتووکا
بیرەوەریێن خوە دبێژیت (نە مە رێک دا کورد بۆ خوە کێشا خوە چارەسەرکەن و نە مە
ھاریکاریا وانکر) و کو چەند فاکتەرەک ل پشت ڤێ روودانێ ھەبوون، ئەو ژی پرسگرێکا
شەڕێ عەرەب و ئیسرائیلێ بوو ل ڤێ سەردەمێ شۆرەشا ئیلۆنێ و مافێ ئوتونۆمی، چونکو
ئەمریکا دڤیا قەبارا دەولەتێن شەڕکەر ل دژی ئیسرائیلێ کێم بکەت، ئەمریکا ب ڤێ
چەندێ ژی عیراق ب پرسا کوردان ڤە مژوولکر و ئوتونۆمیا کوردان بوویە قوربانی سیاسەت
و پەیوەندیێن نێڤدەولەتی. ئەوا پەیوەندی ب سەردەمێ نوکەڤە ھەی کو من دڤێت گەلەک
تەکەزێێ بکەمە سەر ئەوە کو باشۆرێ کوردستانێ زۆر بەحسێ سەربخوەیێ و ریفراندومێ
دکەت و ئەڤە ژی خەونا ھەر تاکەکێ کوردە، لێ دڤێت سەرکردایەتی و بریار بدەستێن
کوردان زۆر بەرپرسیارانە سەرەدریێ ل گەل پرس و پێشھاتێن نێڤدەولەتی بکەن و ھەموو
ئاراستەیا سیاسی و ئابووری دبلۆماسی یا خوە ب تنێ بۆ لایەکی نەبیت، بەلکو ھەتا
رادەیەکی دڤێت یا گشتگیر و ھەمەلایەن بیت، چنکو ب شێوەکێ رۆن یا دیارە کو دو
ئاراستە یێن سیاسی ل جیھانێ یێن ھەین, ئاراستەیا رۆژئاڤا کو ئەمریکا سەرکردایەتیا
وێ دکەت و ئاراستەیا روژھەڵات کو رۆسیا سەرکردایەتیا وێ دکەت. پێدڤیە کورد ھەتا
رادەکی ھەڤسەنگیا خوە د ناڤبەرا ڤان ئاراستان دا بپارێزیت، چنکو ل دیرۆکێ دا ڤان
دەوڵەتان چ دلۆڤانیەک ب کوردان دا نەبریە ,ل بەر ھندێ ھەر ل یێکنزیکبوونەک یان
رێککەفتنەک د ناڤبەرا ئەمریکا و رۆسیا، ھەرەشەیەکا راستە و خوەیە بۆ سەر پێگەھێ
سیاسیێ کوردان, ھەکە ئەم خوێندنەوەکا تیۆری بۆ بارودۆخێ کوردستانێ بکەین، ب تایبەت
تیۆرا ریالیزم، دێ دیاربیت کو ھەرێما کوردستانێ پێگەھەکێ سیاسی و سەربازی یێ ھەیی،
چنکو ئەڤرۆ ھەموو جیھان یا پەرووشە ژ بۆ ناڤبرنا رێکخراوا تیرۆرستی یا داعشێ ب گۆر
واقعێ سەربازی چو دەمەکێ ئەسمان نەشێت کونترۆلا ئەردی بکەت, کەواتە جیھانێ پێدڤی ب
ھێزەکا سەر عەردی ھەیە بۆ ژناڤبرنا داعشێ و ئەڤە ژی ب تنێ ب پێشمەرگەی دھێتەکرن،
ئانکو سنۆرەکێ مەزنێ ڤی شەرەی یێ ل سەر مللێن کوردان بوویە دەوڵەتێن جیھانێ ب گرنگی
دنێرینە کوردستانێ. ب شێوەکێ کەتواری دیارە کو ھەرێما کوردستانا باشۆر سنۆرێن خوە
ب پێشمەرگەی یێن دیارکرین، بەلێ ئەوا جھێ مەترسیێ ئەوە کو دەوڵەتێن زلھێز ل دەمێ ب
جێھاتنا ئامانجێن وان ئامادەنە دەست ژ ھاریکاریا نزیکترین ھەڤپەیمانێن خوە بەردەن،
واتە ھەر لێکنزیکبوون و رێککەفتنەک د ناڤبەرا ئیران و رۆسیا و ئەمریکا دا،
ھەرەشەکا راستەوخوەیە بۆ سەر کوردستانێ، چونکو ئیران لەوانەیە دەستبەردارێ زۆری ل
بەرژەوەندیێن خوە بیت بۆ ئەمریکا ل ھەمبەر پاراستنا ئێک پارچەیا ئاخا عیراقێ،
بوویە پێدڤی دکەت ل وی دەمی کوردستانێ باشترین پەیوەندی ل گەل رۆسیا ھەبن وە ڤێ
پەیوەندیێ ل پێشدا کار بۆ نەھاتبیتەکرن، ئەوا ل وی دەمی ب جھناھێت ھەروەکو شۆرەشا
ئیلۆنێ دەمەکی کو ئەمریکا دەست ژ ھاریکاریا شۆرەشێ بەردای سەرکردایەتیا شۆرەشێ
نەشیا پەیوەندیێ ل گەل رۆسیا بکەت بۆ بدەستڤەئینانا ھاریکاریان,ژ بەر ھندێ پێدڤیە
سەرەدەریا کوردان ل پەیوەندیێن نێڤدەولەتی ھشیاریەکا زۆر ھەبیت و یا دی ژی ئەوە کو
دڤێت ناڤمالا کوردی ببیتە ئێک و ھەکە ھەر ئەڤ مافە نەھاتە دان ب کوردان دڤێت کورد
بخوە بریارێ بدەن بێی چ وەلاتەکی , حونکی بەرھەم و دەستکەفتێن شورەشێ ھەر ئەڤرۆکە
گەل و وەلات لبن سێبەرا وێ ب ئارامی دژیت و بەردەوامە ژی لسەر وان دەستکەفت و
مافان و ھەرئەڤ شورەشە بوویە ئەگەرێ ھندێ کۆ گەن و لاوان ژی سەربلندی بکارن بژین
ببن ھێمایی ژیان و مانا خوە ژی . دڤێت
کوردا ژی بەرەیەک ھەبیت بۆ رێڤەبرنا کاروبارێن خر یێن سەربازی و ئابووری و سیایی و
نەتەوەیی لێ یا خویا یە ھەتا نوکە وەکو پێدڤی کار بۆ ئێکرێزیا کوردا نەھاتیە کرن . لێ یا دیارە لسەر ڤان هەموو روودان
و نەخوشیان کورد تشتێ گرنگ ئەوە خودانێ شورەشین بناڤێ ئەیلول و گولانێ یە کو ئەڤە
بوویە هێڤێنێ ناسینا ناسنامە و نەتەوێ کورد و دەستکەفتێن کوردا ب رێیا ڤان
شورەشانە ئەڤرۆکە لاو گەنجێن کوردا خودان بیرو باوەرکێ موکمن یێن نەتەوەیی . ئەڤا ئەم نوکە تێدا بەرهەمێ هەر
شورەشا ئەیلۆلێ یە و دڤێت کورد ژی پێگەهەک گرنگ و هزری و نەتەوەیی زێدەتر هەبیت بو
مان و موکمکرنا وان د مێشکێ روول و کەساتیێن کوردا
.